در نظام حقوقی ایران، وکلا نقش بسیار مهمی در پیگیری پرونده‌ها و دفاع از حقوق افراد دارند. با این حال، در نظام قضایی کشور دو نوع وکیل وجود دارد که ممکن است برای بسیاری از افراد این سوال پیش بیاید که تفاوت وکیل دادگستری و وکیل قوه قضاییه چیست؟ در این مقاله به بررسی این دو عنوان و نحوه فعالیت آن‌ها پرداخته می‌شود.
وکیل دادگستری چیست؟
وکیل دادگستری به شخصی گفته می‌شود که در یکی از کانون‌های وکلای دادگستری ایران ثبت‌نام کرده و موفق به اخذ پروانه وکالت شده است. این وکلا از صلاحیت قانونی برای نمایندگی موکلان در دادگاه‌ها و ارگان‌های قضایی برخوردار هستند.
ویژگی‌های وکیل دادگستری:
- صلاحیت نمایندگی: وکیل دادگستری مجاز به پیگیری پرونده‌های مختلف در دادگاه‌های عمومی، کیفری، حقوقی، خانواده و سایر دادگاه‌ها است.
- آزمون وکالت: برای اینکه فردی بتواند وکیل دادگستری شود، باید از آزمون‌های ورودی کانون وکلای دادگستری عبور کند و در نهایت پس از گذراندن دوره کارآموزی، پروانه وکالت دریافت کند.
- محدوده فعالیت: وکیل دادگستری می‌تواند در تمام مراحل دادرسی، از مشاوره تا دادگاه، به نمایندگی از موکل خود فعالیت کند.
مسئولیت‌ها و خدمات وکیل دادگستری:
- دفاع از موکل در دادگاه‌ها
- تنظیم و نگارش لایحه‌های قانونی
- مشاوره حقوقی به موکلان در تمامی امور حقوقی و کیفری
وکیل قوه قضاییه چیست؟
وکیل قوه قضاییه به وکیلانی گفته می‌شود که در حال حاضر در دستگاه قضایی ایران به‌عنوان مشاور یا کارشناس حقوقی مشغول به کار هستند. این وکلا در اداره‌های مختلف قوه قضاییه، از جمله در دادستانی، سازمان بازرسی کل کشور و سایر نهادهای زیرمجموعه قوه قضاییه مشغول به فعالیت‌اند.
ویژگی‌های وکیل قوه قضاییه:
- صلاحیت محدودتر: وکیل قوه قضاییه نمی‌تواند به‌طور مستقیم در دادگاه‌ها از موکلان خود دفاع کند. این وکلا بیشتر به‌عنوان مشاور حقوقی یا کارشناس حقوقی در ارگان‌های دولتی و قضایی فعالیت می‌کنند.
- مسئولیت در سازمان‌ها: وکیل قوه قضاییه ممکن است در مقام مشاور حقوقی در سازمان‌ها و نهادهای دولتی فعالیت کند و وظایفی همچون نظارت بر پرونده‌های مختلف قضائی، مشاوره به مقامات قضائی، یا تهیه گزارش‌های حقوقی را انجام دهد.
مسئولیت‌ها و خدمات وکیل قوه قضاییه:
- مشاوره حقوقی به مقامات قضائی و دولتی
- بررسی پرونده‌های قضائی و تهیه گزارش‌های حقوقی
- حضور در کمیته‌های بررسی پرونده‌های خاص و حقوقی
تفاوت‌های اصلی وکیل دادگستری و وکیل قوه قضاییه
صلاحیت و حوزه فعالیت
- وکیل دادگستری به‌طور کلی می‌تواند در تمامی دادگاه‌ها از موکلان خود دفاع کند و در دادرسی‌های قضائی مختلف شرکت کند.
- وکیل قوه قضاییه بیشتر در ارگان‌های قضائی و دولتی فعالیت کرده و نمی‌تواند به‌طور مستقیم از موکلان در دادگاه‌ها دفاع کند.
مکان و نحوه اخذ پروانه
- وکیل دادگستری برای اخذ پروانه باید از آزمون کانون وکلای دادگستری عبور کرده و پروانه وکالت خود را از کانون مربوطه دریافت کند.
- وکیل قوه قضاییه معمولاً به‌عنوان کارشناس حقوقی یا مشاور در دستگاه‌های دولتی و قضائی فعالیت می‌کند و نیازی به پروانه وکالت کانون ندارد.
وظایف و مسئولیت‌ها
- وکیل دادگستری در فرآیند دادرسی، از مراحل ابتدایی پرونده تا مراحل تجدیدنظر و اجرای حکم، موکل خود را همراهی کرده و از حقوق او دفاع می‌کند.
- وکیل قوه قضاییه بیشتر در زمینه مشاوره حقوقی به مقامات قضائی و دولتی فعالیت می‌کند و نقش مستقیم در دفاع از افراد در دادگاه ندارد.
نتیجه‌گیری
به‌طور خلاصه، تفاوت اصلی بین وکیل دادگستری و وکیل قوه قضاییه در نوع فعالیت و صلاحیت قانونی آن‌هاست. وکیل دادگستری وظیفه دارد تا از حقوق موکلان خود در دادگاه‌ها دفاع کند و خدمات حقوقی مختلف را ارائه دهد، در حالی که وکیل قوه قضاییه بیشتر در ارگان‌های دولتی و قضائی به‌عنوان مشاور حقوقی و کارشناس فعالیت می‌کند و در دادرسی‌ها دخالتی ندارد. هر دو نوع وکیل در سیستم قضائی کشور اهمیت زیادی دارند و وظایف آن‌ها در چارچوب قوانین و مقررات مختلف تعریف شده است.
اگر به دنبال وکیل دادگستری برای پرونده حقوقی خود هستید، تیم متخصص آذین وکلا آماده است تا در هر مرحله از فرآیند دادرسی، شما را همراهی کند و بهترین راهکارهای حقوقی را ارائه دهد.
